Avni Lifij. Çağının Yenisi

Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi (SSM), Sabancı Holding’in katkılarıyla Türk resim tarihinde özgün bir yere sahip olan Hüseyin Avni Lifij’in(1886-1927) çok yönlü üretimini yansıtan bir sergiye ev sahipliği yapıyor.

Daha önce yine Sabancı Holding’in katkıları ile gerçekleşen ve Türkiye sanat tarihinin farklı dönemlerine bakan“Feyhaman Duran. İki Dünya Arasında” ve “Selim Turan. Tez-Antitez-Sentez” sergilerinin devamı niteliğindeki bu sergide, 1914 Kuşağı’nın en yenilikçi figürlerinden Hüseyin Avni Lifij’i, uzun zamandır sergilenmemiş başyapıtlarının yanı sıra öncü bir eleştirmen, yazar ve fotoğraf sanatçısı olarak yaptığı çalışmalarını da kapsayan 1000’e yakın yağlıboya resim, etüt, desen, eskiz, poşad, fotoğraf, arşiv malzemesi ve kişisel eşyadan oluşan bir seçkiyle temsil ediyor.

Konsepti ve yönetimi SSM Müdürü Dr. Nazan Ölçer’e ait olan “Avni Lifij. Çağının Yenisi” sergisi, sanatçının kimliğini Türkiye’de ilk kez tüm yönleriyle, bütünlüklü olarak değerlendirerek, mensubu olduğu 1914 Kuşağı ve Türkiye sanat tarihindeki öncül konumunu aydınlatmayı amaçlıyor.

Sanatçının eşi Harika Lifij ve sonrasında yeğenleri başta Şazi Sirel ve Belkıs Aksoy olmak üzere günümüze kadar titizlikle korunarak ulaştırılan benzersiz resim ve çizim koleksiyonu ile arşiv malzemeleri; ilk kez sanatçının başyapıtlarıyla beraber sergileniyor. Avni Lifij’in yoğun üretimini yansıtan seçkide Sakıp Sabancı Müzesi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Resim ve Heykel Müzesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesindeki Ankara Resim ve Heykel Müzesi, Milli Kütüphane koleksiyonları ve özel koleksiyonlarda bulunan, Türk resim tarihinin başyapıtları arasında yer alan Avni Lifij eserleri bir araya getiriliyor. Pipolu Adam: Sanatkârın Kendi Portresi, Mareşal Fevzi Çakmak’ın Portresi, Alegori, Sanatkârın Kendi Portresi gibi uzun zamandır sergilenmemiş ve özel koleksiyonlardan daha önce hiç sunulmamış Avni Lifij eserleri izleyiciyle buluşuyor.

Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılışı, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu sürecinde yaşayan Avni Lifij’in özgün bir kimlik arayışını araştıran “Avni Lifij. Çağının Yenisi” sergisinde sunulacak poşadları, onun İstanbul ve Anadolu tasvirlerinde yakaladığı özgün dilin gelişimini izlemeyi mümkün kılacak. Sanatçının yeterince bilinmeyen fotoğraf alanındaki çalışmalarına ışık tutmak üzere, Sirel ailesinin arşivinde yer alan tüm cam negatifler ve fotoğraflar bir araya getirilecek ve bazılarına temel oluşturdukları poşadlarla beraber sunuluyor. Avni Lifij’in sanat hayatında belirleyici bir noktada olan ve hayatının farklı dönemlerini yansıtarak, kendini konumlandırdığı noktaya dair göstergeler içeren otoportreleri birlikte sergileniyor. Sanatçının ustalığının kanıtı olan desenleri, onun figüre verdiği öneme işaret ederken, mimari ayrıntıları betimlediği eskizleri ise yazılarında da ağırlık verdiği şehircilik, sanat tarihi gibi alanlara ilgisini yansıtıyor.

Aynı zamanda Avni Lifij’in Aile Koleksiyonları ve özel koleksiyonlarda bulunan tüm yazılarının bir araya getirileceği sergi, izleyicilere yazar Lifij’i keşfetme imkânı sunuluyor. Sanatçının sanat eleştirisi, şehircilik, kültür politikaları ve sanat kuramını içeren temalarda Osmanlıca ve Fransızca kaleme aldığı yazılar ve felsefe çevirileri müze ortamına taşınıyor. Belgesel gösterimleri, konferanslar, sergi turları ve çocuklara yönelik atölye çalışmalarıyla Hüseyin Avni Lifij’in sanatı ve hayatının derinlemesine ele alınacağı sergi kapsamında aynı zamanda sanatçıya dair bir kaynak kitap niteliği taşıyacak ve onun hayat hikâyesinin, çok yönlü üretimine dair makalelerin ve eserlerinden geniş bir seçkinin yer alacağı bir sergi katalog hazırlanıyor.